داریوش مهرجویی در پشت صحنه «طهران، تهران» منتقدانی که به تماشای «طهران، تهران» نشستهاند جای نگاه متفاوت سوم را در این فیلم خالی میبینند و معتقدند فقدان حلقه وسط اپیزود اول و سوم آشکار و محسوس است. مردمک
«طهران، تهران» فیلمی دو اپیزودی درباره شهر تهران است که اپیزود اول آن با عنوان «روزهای آشنایی» توسط داریوش مهرجویی ساخته شده و اپیزود دوم آن به نام «سیم آخر» را مهدی کرمپور کارگردانی کرده است.
«طهران، تهران» که به آثار هنری و فرهنگی «طهران» قدیم و حال و هوای «تهران» امروز میپردازد باحمایت مالی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و به تهیهکنندگی محمدعلی حسیننژاد ساخته شده و فروش آن در قالب اکران نوروزی گروه سینمایی آزادی به مرز ۱۱۰ میلیون تومان رسیده است.
«روزهای آشنایی»
داریوش مهرجویی کارگردان صاحب سبک سینمای ایران در اپیزود اول فیلم «طهران، تهران» با نام «روزهای آشنایی» داستان خانوادهای را به تصویر کشیده که دقایقی مانده به سال تحویل سقف خانهشان فرو میریزد و آنها که جایی برای ماندن ندارند تصمیم میگیرند روز اول عید را به بازدید از آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری تهران بگذرانند.
اعضای این خانواده برای گذراندن روز اول عید با یک تور تهرانگردی و کهنسالانی که مسافران این تور هستند همراه میشوند.
این سفر تهرانگردی بهانهای میشود تا تماشاگران هم با مسافران همراه شده، پوسته بیرونی تهران را که همیشه شهری پر از دود و ترافیک و ازدحام است شکافته و به «قلب تپنده» و داستانهای آن نزدیک شوند.
بسیاری «روزهای آشنایی» مهرجویی را نزدیک به «مهمان مامان» دیگر اثر این کارگردان شناختهشده سینمای ایران میدانند و از «ایجاد فضایی واقعی»، «سیر روایتی» و «خوشبینی» به عنوان مشخصه مشترک این دو فیلم این کارگردان یاد میکنند.
به گفته منتقدین، مهرجویی در این فیلم علاوه بر مرور سیر تاریخی تهران، اتفاقات رخ داده در کل کشور خود را هم بررسی میکند و روابط بین انسانها را با طنزهای گاه به گاه به نقد میکشد.
محمد محمدیان منتقد سینما این اثر مهرجویی را «دوستداشتنی و قابل تامل» دانسته و عقیده دارد: اين فيلم پر است از درد و راز و رمز و عشق و برای مزاج ما خوب است.
امیر قادری منتقد سینمایی روزنامه اعتماد هم در یادداشتی این فیلم مهرجویی را شاهکاری نامیده بود که «انوار مهر و محبتش تمام تهران را دربر گرفته است» و افزوده بود که «مهرجویی در سير معمول مبارزه و تعهد و شکل و شمايل روشنفکری در اين مملکت، راه تازهای یافته است.»
کتایون امیرابراهیمی، پانتهآ بهرام، رحمان حسینی، فریده سپاهمنصور، مینو صابری و اردشیر کاظمی از بازیگران اپیزود اول «طهران، تهران» هستند.
«سیم آخر»
«سیم آخر» دومین اپیزود فیلم «طهران، تهران» درباره یک گروه موسیقی زیرزمینی است که سعی میکند با برگزاری یک کنسرت موسیقی قانونی راه درست معرفی خود را پیدا کند، اما ممنوعیتها این اجازه را به آنها نمیدهد.
به نظر میرسد که مهدی کرمپور کارگردان جوان سینمای ایران و رییس شورای صنفی نمایش با ورود به زندگی هر یک از اعضای گروه قصد دارد شرایط نسل سوم بعد از انقلاب را در تهران به نمایش بگذارد.
منتقدان معتقدند که این اپیزود به لحاظ کیفی نسبت به اپیزود اول فیلم از ساختاری ضعیف برخوردار است و به طور کلی فیلم «طهران، تهران» را از انسجام و یکدستی دور کرده است.
علیرضا نراقی معتقد است که با وجود آنکه از گروههای موسیقی زیرزمینی به عنوان موضوع مناسبی برای پرداختن به نسل جدید در فضای شهر تهران یاد میشود، اما فیلم سرشار از دیالوگهای «کلیشهای» است و روابط انسانی درون فیلم بسیار ضعیف پردازش شدهاست.
با این وجود برخی از منتقدان هم معتقدند که کارگردان بسیاری از ضعفهای فیلمنامه را در ساخت این اثر جبران کرده و برخی از لحظات فیلم را به لحاظ ساختاری تحسین میکنند و عقیده دارند داستان تلخی که کرمپور به آن پرداخته با سر رسیدن کلیپ پایانی فیلم با ترانه اندیشه فولادوند بازیگر سینما و شاعر و صدای رضا یزدانی خوانندهای که در این فیلم بازی میکند تلطیف شده است.
رعنا آزادیور، برزو ارجمند، طناز طباطبایی، سروش صحت، فرهاد قائمیان و رضا یزدانی در این اپیزود بازی کردهاند.
ترانه پایانی فیلم «طهران، تهران» داریوش مهرجویی و مهدی کرمپور را اندیشه فولادوند شاعر و بازیگر سینما سروده، رضا یزدانی آن را خوانده و آهنگساز آن کارن همایونفر بوده است.
از این ترانه در پایان اپیزود دوم این فیلم استفاده شده که «سیم آخر» نام دارد و مهدی کرمپور آن را کارگردانی کرده است.
این اپیزود به یک گروه موسیقی زیرزمینی میپردازد که سعی میکند با برگزاری یک کنسرت موسیقی قانونی راه درست معرفی خود را پیدا کند، اما ممنوعیتها این اجازه را به آنها نمیدهد، تصویری از شرایط نسل جوان در تهران، محدودیتها و اعتراضها ...